COYOTE'NİN GERÇEK ÖYKÜSÜ

 

Coyote veya kır kurdu (Canis Latrans) Birleşik Amerika'nın batı bölgelerinde, akşamları uluyarak şarkı söyler.

Coyote, kurttan çok daha ufaktır. Çakallardan biraz daha iridir. Coyote, Aztekçe Kóyotl kelimesinden gelmektedir. Kuzey Amerika'nın yerli mitolojilerinde coyote önemli bir rol oynamaktadır. Hayvan bu mitlerde daima kurnaz ve dolandırıcı olarak tarif edilir. Aslında çizgi filmdeki haliyle de birebir örtüşmektedir.

Coyote, sürülere zarar verdiği inancı ile avcılar tarafından avlanmaktadır. Oysa hayvan kendi doğasını yaşamaktadır. O kadar büyük tahribatlar vermediği sonradan yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır. Coyote, doğadaki kemirgen nüfusunu dengede tutar. Bu yüzden insanlara zararı değil, faydası dokunmaktadır. 

Coyote, saatte 70-75 km hızla koşabilir. Bu hızıyla hemen hemen tüm kemirgenleri yakalayabilir. Kemirgenler dışında kuşlar, farklı türde sürüngenler ve bulduğu leşlerle de beslenir. Ayrıca son zamanlarda yapılan araştırmalarda, aç kaldığında meyve de  tükettiği ortaya çıkmıştır. 

Coyote, sürü halinde dolaşmaz. Akrabası bozkurta nazaran yalnız gezer. Bazen birkaç coyote birlikte avlanabilir. Ancak bu çok nadir rastlanan bir olaydır. Coyote, akrabası olan bozkurtla yüz yüze gelmek istemez. Çoğu zaman bozkurt tarafından da avlanır. O yüzden aralarında büyük bir rekabet vardır.

COYOTE AİLESİ

Coyote çiftleşmeye şubat ayında başlar. Dişi coyote, doğuma az kala yuva arayışına başlar. Bu bir mağara, yerin altında yer alan bir oyuk, ağaç kovuğu veya kayaların arasında bir bölge olabilir. 

Doğum sonrası 6 veya 9 adet yavru dünyaya gelir. Yavrular küçükken erkek coyote, yuvaya avladığı hayvanları getirir. Dişi yuvadan ayrılmaz. Sindirdiği gıdaları kusma yolu ile yavrularına yedirir. Yavrular 6 haftalık olunca, yuvadan çıkar ve dolaşmaya başlarlar. Ancak 2 aylık oluncaya kadar avlanmaya katılmalarına izin verilmez. 

Coyote, 7-8 yıl kadar yaşayabilir. Bazen kasabalara iner ve evcil köpeklerle çiftleşir. Kuzey Amerika'da bu melezlere Coydog denir. Bu köpekler evcilleştirme evrelerinde, doğaları gereği sahiplerine zorluk çıkarırlar. 

Genellikle açık ovaların, kırların ve çöllük bölgelerin hayvanı olan coyote, bazen ormanlarda  da görülür. 

LOONEY TUNES ÇİZGİ FİLMLERİNDE COYOTE

Wile E. Coyote , Warner Bros şirketinin meşhur çizgi film karakteridir. Coyote karakteri, ismini doğadaki bu zeki ve güzel hayvandan almıştır. Road Runner karakteriyle birlikte yer aldıkları özel bir çizgi film serisi vardır.

Karakterler, animasyon yönetmeni Chuck Jones tarafından 1948 yılında Warner Bros. için tasarlanmıştır. Her bölümde Coyote avının peşine düşmek için ayrıntılı planlar yapar ve mühendislik harikası mekanizmalar kullanır. Her defasında avını kaybeder ve yakalayamaz. Çizgi filmde diyalog yoktur. Sadece Road Runner adlı kuşun "bebeep /meep-meep " sesini duyarız.

Çocukları eğlendirmek için yapılan çizgi filmde, elbette mantık hataları vardır. Normalde Road Runner yani koşar guguk kuşu türü saatte 35 km hızla koşarken, Coyote, saatte 70 km hızla koşar. Yani başarısız olma olasılığı düşüktür. Ancak çizgi filmde tam tersi olarak gösterilmiştir.

Günümüze kadar bu karakterleri içeren ve çoğunluğu Chuck Jones tarafından yaratılan 48 çizgi film yayınlanmıştır.

Serkan Yasin

  

Coyote Hayvan ile ilgili bilgiler : 

Coates W. Cristopher (1966) Animal Kingdom, Coyote  ss. 149 -150

                      

Parker, Gerry. (1995). "Eastern Coyote: Story of Its Success"